Entre Av'e Eva...czyli co się robi na tej dziwnej filologii.

Dziś mam dla Was akcent portugalski. A właściwie galicyjsko-portugalski i to nie tylko akcent, ale cały język, który w XIII wieku cieszył się prestiżem na Półwyspie Iberyjskim. Jeśli słyszeliście kiedyś o trubadurach i królu Alfonsie X Mądrym to właśnie w te klimaty chciałbym Was na moment zaprosić. Na dworze Alfonsa, (z powodu negatywnych konotacji zwanego dalej królem) a także w Portugalii powstawały pieśni zwane "cantigas". Jedne mówiły o miłości, inne o tęsknocie, jeszcze inne, w mniej lub bardziej poprawny politycznie sposób, starały się krytykować władców i możnych. Oczywiście pieśni portugalskie są lepsze, ciekawsze i najbardziej wybitne na świecie, ale na glorię Luzytan przyjdzie jeszcze czas - dzisiaj wędrujemy do królestwa Kastylii, gdzie król wraz z gronem śpiewaków i nadwornych poetów stara się wyrazić swoją cześć dla Maryji. Owoce tych starań, w pewnym stopniu, możemy podziwiać (albo i nie) do przysłowiowego dnia dzisiejszego - jeśli mnie Wikipedia nie myli, są to 427 pieśni z zapisem nutowym, zawarte w czterech kancjonarzach, a całość nosi wdzięczną nazwę Cantigas de Santa Maria. Jedną z Cantigas mam bardziej ochotę niż zaszczyt (no bo niby z jakiej racji? :)) Wam zaprezentować. Tłumaczenie, jak mawiała dr Rzepka, "filologiczne", ale wymagania cantigas są tak rygorystyczne (ten pięciozgłoskowiec otwarty w refrenie i sześciozgłoskowiec zamknięty w strofach, rymy, zbitki - koszmar) że czuję się usprawiedliwiony. A zatem - porzućcie wszelkie muzyczne uprzedzenia(jeśli takowe macie) i posłuchajcie harmonijnych dźwięków sprzed wieków (ośmiu bodajże)...

Cantiga 60

Między Ewą i Zdrowaś __ Entre Av'e Eva

Wielka jest przepaść. __ gran departiment'a.

Gdyż Ewa nam odebrała __ Ca Eva nos tolleu

Smak Boga, Raju __ Parays'e Deus

Zdrowaś go oddała; __ Ave nos y meteu;

Dlatego przyjacielu: __ porend', amigos meus:

Między Ewą i Zdrowaś… __ Entre Av'e Eva...

Ewa nas wpędziła __ Eva nos foi deitar

Do czarta więzienia __ do dem'en sa prijon,

Zdrowaś wyzwoliła __ e Ave en sacar;

I dla tego śpiewaj : __ e por esta razon:

Między Ewą i Zdrowaś… __ Entre Av'e Eva...

Ewa nam utraciła __ Eva nos fez perder

Miłość Boga, dobra __ amor de Deus e ben,

Zdrowaś ją przywróciła; __ e pos Ave aver

Dlatego też: __no lo fez; e poren:

Między Ewą i Zdrowaś… __ Entre Av'e Eva...

Ewa nas uwięziła __ Eva nos enseerrou

Z dala od niebios bram __ os çeos sen chave,

Maryja skruszyła __ e Maria britou

Swą łaską pręty krat __ as portas per Ave:

Między Ewą i Zdrowaś… __ Entre Av'e Eva...

Ta wydaje się mieć więcej krzepy. :) No i przypatrzcie się tym pięknym kancjonarzom.

Poza tym polecam jeszcze Cantigę numer 100

Na dworze króla (tak, Alfonsa).